Utrata kończyny dolnej (na przykład w wyniku poważnego wypadku) to bez wątpienia wydarzenie traumatyczne. Nie oznacza to jednak, że brak kończyny uniemożliwia normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Wręcz przeciwnie – dynamiczny rozwój protetyki w ostatnich dziesięcioleciach sprawił, że właściwie każdy, kto mierzy się z tego typu niepełnosprawnością, może liczyć na powrót do normalnego funkcjonowania.
Czym jest stopa protezowa
Stopa (czasem określana także jako stopa protetyczna) jest jednym z najważniejszych elementów protezy kończyny dolnej. Dzięki niej możliwe jest poruszanie się, a w przypadku droższych i bardziej wytrzymałych odpowiedników – nawet uprawianie sportu.
W obecnych czasach istnieje wiele rodzajów stóp protetycznych. Najprostszymi i najtańszymi rozwiązaniami są stopy protetyczne statyczne (sztywne) oraz wyposażone w ruchome mechaniczne stawy skokowe. Choć z zewnątrz wszystkie stopy protezowe cechują się podobną estetyką wykonania, to jeśli chodzi o sposób wykonania, wyróżniamy też stopy:
- mechaniczne,
- pneumatyczne,
- z włókna węglowego, szklanego, kompozytów (cechują się one szczególnie wysokim poziomem wytrzymałości na uszkodzenia mechaniczne),
- elektroniczne.
Rozmiar stopy protezowej
Podczas wyboru stopy protezowej powinieneś koniecznie mieć na uwadze, że – w odróżnieniu od butów – rozmiary stóp są podawane zazwyczaj w centymetrach.
Stopa protezowa a poziom aktywności
Dobór odpowiedniej stopy protetycznej ze względu na poziom aktywności opiera się czterostopniowej skali. Stopa powinna być dobierana przez specjalistę np. technika ortopedę.
Poziom pierwszy obejmuje osoby poruszające się jednostajnie, z pomocą laski, balkoniku itd. jest to rozwiązanie dedykowane dla osób wybierających się co najwyżej na krótkie spacery.
Poziom drugi to dobra opcja dla osób wykonujących np. pracę umysłową, które nie wykonują aktywności wymagających dużego natężenia siły.
Poziom trzeci aktywności to dla osób czynnych zawodowo, które sporadycznie uprawiają także amatorski sport.
Najwyższy poziom (czwarty) aktywności dotyczy tych pacjentów z niepełnosprawnością, którzy oprócz codziennych obowiązków wykonują z dużą częstotliwością sporty wymagające wysiłku fizycznego.
Podczas wyboru stopy protezowej dla pacjenta technik ortopeda analizuje przede wszystkim to, jakiego rodzaju aktywności fizyczne będzie w przyszłości wykonywała dana osoba. Dopiero po wyczerpującej ocenie jej stanu zdrowia, możliwości, potrzeb oraz oczekiwań możliwy jest wybór takiego produktu ortopedycznego, który spełni wymagania. Podczas wyboru ważną rolę odgrywają także takie aspekty jak na przykład wiek, masa ciała (przykładowo, jeśli waga danej osoby jest wysoka, konieczny będzie dobór stopy bardziej odpornej na wyższe obciążenie mechaniczne).
Jak dobrać odpowiednią stopę protezową?
Jak już wspomniano, możliwy jest dobór stopy protetycznej w zależności od poziomu aktywności danego klienta. W związku z tym można wyróżnić między innymi stopy przeznaczone dla osób, które prowadzą raczej mało aktywny tryb życia. Ma to miejsce na przykład podczas trwania rehabilitacji pacjenta, w przypadku osób starszych, które zazwyczaj poruszają się nie dłużej niż przez kilka godzin dziennie. W takiej sytuacji preferuje się zazwyczaj stopy o prostych rozwiązaniach, które są najtańsze kosztujące nie więcej niż kilkaset złotych.
Dla osób prowadzących „typowy” tryb życia (np. praca, zajmowanie się domem, spotkania towarzyskie) najlepszym rozwiązaniem będą stopy wykonane przy użyciu włókna węglowego, szklanego lub kompozytów.
Jeszcze inaczej wygląda sytuacja w przypadku wszystkich tych, którzy oprócz zwykłych codziennych obowiązków zamierzają wykonywać także czynności bardziej wymagające pod względem fizycznym: sport amatorski, taniec czy trening odbywany na siłowni to przykładowe z tych aktywności. Zazwyczaj tego typu urządzenia cechują się wyższym poziomem wytrzymałości, sprężystości.
