Niedokrwienie kończyn dolnych to stan, w którym proces przepływu krwi poprzez tętnice do nóg jest ograniczony. Najczęściej spowodowane jest to zwężeniem i odkładaniem się na ściankach tych tętnic złogów cholesterolu. Nie należy lekceważyć tej choroby, może być ona bowiem objawem choroby miażdżycowej, która nieleczona może prowadzić do amputacji kończyn dolnych.
Niedokrwienie kończyn dolnych – przyczyny
Niedokrwienie kończyn dolnych to stan chorobowy, który związany jest najczęściej ze zwężeniem tętnic. Przyczynami tego stanu są najczęściej:
- starszy wiek,
- nadciśnienie tętnicze,
- cukrzyca,
- palenie tytoniu,
- duże stężenie cholesterolu całkowitego i małe stężenie frakcji HDL,
- nadwaga i otyłość,
Z kolei znaczącym skutkiem może okazać się występowanie miażdżycy innych naczyń, na przykład tętnic szyjnych istotnie zwiększa ryzyko wystąpienia niedokrwienia kończyn dolnych.
Jak przebiega niedokrwienie kończyn dolnych?
Niedokrwienie kończyn dolnych występuje najczęściej w sytuacji zwężenia tętnic udowych/podkolanowych, rzadziej zwężone zostają aorty i tętnice biodrowe. Niedrożność w obrębie łydek dotyka ok 10% chorych. Przy poważnym zwężeniu tętnic przepływ krwi przepływ jest niewystarczający do pokrycia minimalnych potrzeb tkanek, co powoduje w zasadzie nieustający ból. Specjalne skale pozwalają na ocenienie stopnia niedokrwienia kończyn dolnych, na podstawie których stosuje się odpowiednie leczenie dopasowane do danych potrzeb. W krańcowych przypadkach choroba ta prowadzi do amputacji kończyny dolnej.
Przewlekłe a ostre niedokrwienie kończyn dolnych
Niedokrwienie kończyn dolnych to stan chorobowy powodujący mniejsze docieranie krwi do danych tkanek a wraz z nią tlenu. Rozwinięta choroba powoduje duże ryzyko występowania powikłań groźnych dla zdrowia i życia. W zależności od nasilenia objawów wyróżniamy ostre oraz przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych.
Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych powoduje mało zauważalne objawy, jednak można je stwierdzić już u co 5 osoby po ukończeniu 55 roku życia. Dodatkowo rośnie ono z wiekiem i dotyczy nawet połowy osób po 70 roku życia.
Z kolei występowanie ostrego niedokrwienia kończyn dolnych jest cięższe do oszacowania. Dodatkowo ma ono inne przyczyny, które obejmują między innymi:
- zakrzepicę jako powikłanie po miażdżycowym zwężeniu tętnicy lub tętniaka,
- urazy i rozwarstwienia,
- stany nadkrzepliwości.
Objawy w ostrym niedokrwieniu kończyn ujawniają się w określonej kolejności, i przebiega ono następująco:
- w pierwszej kolejności brakuje tętna, występuje bladość i ochłodzenie skóry nogi,
- po upływie kwadransa odczuwalny jest ból kończyny dolnej,
- po dwóch godzinach dochodzi do zaburzenia czucia i odczucia mrowienia,
- po upłynięciu 6 godzin czucie zanika i pojawia się sinica,
- po 8 godzinach występuje porażenie ruchu, natomiast po 10 rozwija się martwica.
Dlatego tak ważne jest właściwe rozpoznanie stanu chorobowego oraz właściwa profilaktyka schorzenia. Nasilenie oraz dynamika występujących objawów niedokrwienia zależy w głównej mierze od umiejscowienia i charakterystyki niedrożności.
Jak przebiega leczenie niedokrwienia kończyn dolnych?
Leczenie niedokrwienia kończyn dolnych polega na powstrzymywaniu rozwoju stanu chorobowego, zmniejszenie ryzyka powikłań oraz poprawie wydolności fizycznej chorego. Podstawą prawidłowej profilaktyki jest również zmiana trybu życia poprzez podejmowanie regularnej aktywności fizycznej, prowadzenie zdrowej diety oraz wyeliminowanie palenia papierosów. Pacjenci chorzy na miażdżycę powinni regularnie badać poziom złego i dobrego cholesterolu we krwi oraz stężenie tri glicerydów. W ich wyregulowaniu pomocne będą odpowiednie leki. Jeśli jednak ta forma leczenia nie przynosi pozytywnych skutków, lekarz może zadecydować o innych formach leczenia- zabiegowym lub chirurgicznym.
Niedokrwienie kończyn dolnych a amputacja
W skrajnych przypadkach przy wystąpieniu ostrego niedokrwienia kończyn dolnych i martwicy koniecznym krokiem może okazać się amputacja. Zabieg ten przeprowadza się tylko i wyłącznie w sytuacji braku możliwości innych form leczenia oraz w przypadku zagrożenia zdrowia i życia pacjenta. Dla odzyskania prawidłowej sprawności po zabiegowej warto zdecydować się na wybór odpowiedniej protezy kończyn dolnych. Jest to rodzaj zaopatrzenia ortopedycznego, który ma na celu oddanie funkcji utraconych nóg. Dzięki nim oraz wdrożeniu rehabilitacji możliwe jest przywrócenie sprawności i samodzielności chorego. Aby jednak proces ten był efektowny i miarodajny, warto zadbać o to, aby proteza była dostosowana do określonych potrzeb oraz oczekiwań pacjenta.
