Wśród wielu przyczyn zgonów w Polsce i na całym świecie jedne z pierwszych miejsc zajmują choroby układu sercowo-naczyniowego. Ich rozwój jest stopniowy i przez wiele lat nie daje żadnych niepokojących objawów. Miażdżyca jest jedną z tych chorób, a nieleczona może zagrażać zdrowiu i życiu. Dowiedz się. jak przebiega choroba, jak ją zdiagnozować oraz jakie są dostępne metody leczenia.
Miażdżyca – czym jest?
Miażdżyca, inaczej nazywana chorobą arteriosklerozą, jest przewlekłym schorzeniem, które rozwija się w tętnicach szyjnych i wieńcowych, a także aorcie. W naczyniach krwionośnych w ramach rozwoju choroby i trwającego tam stanu zapalnego odkładają się blaszki miażdżycowe złożone z lipidów, tkanki łącznej, włókien kolagenowych i cholesterolu. Z biegiem lat zmiany te ulegają zwapnieniu, co nazywane jest miażdżycowym stwardnieniem tętnic. W wyniku tego tętnice stają się mniej elastyczne i zamyka się ich światło, przez co krew nie może w swobodny sposób płynąć i dochodzi do niedokrwienia różnych narządów wewnętrznych człowieka.
Miażdżyca – przyczyny choroby
Miażdżyca jest powszechnym schorzeniem wśród ludzi starszych, jednak powstawanie blaszek miażdżycowych może rozpocząć się już we wczesnej młodości. Analizując przyczyny powstawania choroby, udało się stwierdzić, że są pewne czynniki ryzyka, które mają ogromny wpływ na jej rozwój. Zazwyczaj mają ścisły związek ze stylem życia pacjenta oraz chorobami współistniejącymi. Wśród czynników wpływających na rozwój schorzenia wymienia się:
- otyłość i nadwagę,
- cukrzycę,
- nadciśnienie tętnicze,
- palenie tytoniu,
- nadmierny stres,
- nieprawidłową dietę,
- siedzący tryb życia,
- duże stężenie homocysteiny,
- wysoki poziom cholesterolu,
- wiek,
- płeć.
U wielu pacjentów występuje nawet kilka czynników jednocześnie, dlatego ryzyko wystąpienia choroby wzrasta. Jeśli czynniki te nie zostaną wyeliminowane choroba będzie stale postępować. Mężczyźni zaczynają chorować po 45. roku życia, natomiast kobiety, najczęściej po menopauzie, około 55. roku życia, co jest ściśle związane z niedoborem estrogenów.
Miażdżyca – objawy choroby
Miażdżyca zaliczana jest do chorób wolno postępujących, a jej objawy nie są jednoznaczne, a bardzo często różne i zależne od zlokalizowania blaszki miażdżycowej. Może ona dotyczyć tętnic wieńcowych, szyjnych, nerkowych, a także tętnic kończyn dolnych. Wielu pacjentów przez długie lata nie odczuwa żadnych objawów. Często w przebiegu schorzenia występują ostre incydenty, które są związane z zamknięciem jednej z tętnic głównych, bądź zakrzepicą. Najczęściej występującymi objawami w miażdżycy, są:
- dezorientacja, zawroty głowy, trudności z mówieniem, niedowłady przejściowe (w sytuacji miażdżycy w tętnicach kręgowych i szyjnych);
- łatwa męczliwość, ból w klatce piersiowej po wysiłku, a w zaawansowanym stadium choroby, także w spoczynku (w miażdżycy tętnic wieńcowych, które zaopatrują serce w krew);
- skurcze, bóle łydek, mrowienie, obrzęki stóp i nóg, ostre niedokrwienie kończyn zagrażające amputacją (miażdżyca kończyn dolnych);
- bóle brzucha (miażdżyca tętnic jamy brzusznej i jelit);
- nadciśnienie, niewydolność nerek (miażdżyca tętnic nerkowych).
Objawy choroby są różnorodne i silnie związane z rodzajem miażdżycy. W przypadku zaawansowanej miażdżycy kończyn zdarza się, że konieczna jest amputacja kończyny dużo razy częściej niż w przypadku cukrzycy.
Miażdżyca – leczenie
Pacjenci, u których zdiagnozowana została miażdżyca, muszą uświadomić sobie, że leczenie operacyjne czy farmakologiczne nie da trwałych rezultatów, jeśli zmianie nie ulegną złe nawyki żywieniowe i styl życia. Ważna jest zmiana diety, redukcja nadmiernych kilogramów, rezygnacja z używek, relaksowanie się, a także wprowadzenie na stałe w swój tryb dnia wysiłku fizycznego. Wpłynie to na zahamowanie rozwoju choroby i lepsze samopoczucie. Jeśli choroba jest następstwem nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemii czy cukrzycy ważne jest ich przewlekłe leczenie, czyli przyjmowanie leków i nadzór lekarski nad jej przebiegiem. W sytuacji występowania bardzo zaawansowanych zmian miażdżycowych konieczne może okazać się wdrożenie leczenia operacyjnego np. zabiegów balonikowania, zakładania by passów czy stentów.
Miażdżyca to podstępna choroba, której objawy są często niezauważalne lub bagatelizowane. Dlatego warto o siebie zadbać, prowadzić zdrowy tryb życia, uprawiać sport i zmodyfikować swoją dietę. Ważne jest, aby ograniczyć spożycie tłuszczów zwierzęcych oraz cukrów prostych i soli, a spożywać produkty zbożowe z pełnego ziarna.
